Tożsamość to pojęcie używane w psychologii, socjologii, filozofii i innych naukach humanistycznych, które oznacza zespół cech, właściwości i relacji, które określają kim jest dana osoba lub grupa społeczna. Tożsamość jest zwykle postrzegana jako zjawisko złożone, dynamiczne i wielowymiarowe, które podlega zmianom i rozwojowi w zależności od kontekstu i sytuacji. Tożsamość jest również źródłem poczucia własnej wartości, sensu życia i przynależności .
Tożsamość można rozpatrywać w różnych aspektach i wymiarach, np.:
- Tożsamość osobista – dotyczy indywidualnego postrzegania siebie i swojej roli w świecie. Tożsamość osobista kształtuje się pod wpływem czynników biologicznych, psychologicznych, społecznych i kulturowych. Tożsamość osobista obejmuje takie elementy jak imię, płeć, wiek, wygląd, osobowość, zainteresowania, wartości, cele, czy preferencje.
- Tożsamość społeczna – dotyczy przynależności do różnych grup społecznych i identyfikacji z nimi. Tożsamość społeczna kształtuje się pod wpływem interakcji z innymi ludźmi i porównywania się z nimi. Tożsamość społeczna obejmuje takie elementy jak narodowość, etniczność, religia, klasa społeczna, zawód, czy hobby.
- Tożsamość kulturowa – dotyczy uczestnictwa w określonej kulturze i przyswajania jej norm, symboli i wzorców zachowania. Tożsamość kulturowa kształtuje się pod wpływem procesów socjalizacji i akulturacji. Tożsamość kulturowa obejmuje takie elementy jak język, historia, tradycja, sztuka, czy religia.
Tożsamość jest więc ważnym aspektem ludzkiego życia, który wpływa na sposób myślenia, działania i odczuwania. Tożsamość jest jednak nie tylko efektem pasywnego dostosowania się do otoczenia, ale także aktywnym tworzeniem własnego obrazu siebie i świata. Tożsamość jest więc zarówno zadana, jak i wybierana .
Przykłady użycia słowa tożsamość:
- Każdy człowiek ma swoją własną tożsamość.
- Współczesny świat charakteryzuje się kryzysem tożsamości.
- W szkole uczymy się o tożsamości narodowej i europejskiej.
- W pracy musimy budować naszą tożsamość zawodową.
- W podróży możemy odkrywać różne tożsamości kulturowe.