Wielokulturowość to pojęcie używane w socjologii, politologii i kulturoznawstwie, które oznacza zjawisko istnienia i współistnienia wielu kultur w obrębie jednego państwa lub społeczeństwa. Wielokulturowość może wynikać z procesów historycznych, migracyjnych, globalizacyjnych lub integracyjnych, które prowadzą do zwiększenia różnorodności etnicznej, religijnej, językowej i kulturowej ludności. Wielokulturowość jest zwykle postrzegana jako wartość pozytywna, ponieważ sprzyja wzajemnemu poznaniu, szacunkowi i dialogowi między przedstawicielami różnych kultur .
Wielokulturowość wymaga jednak odpowiedniej polityki i edukacji, która zapewni równość praw i szans dla wszystkich grup kulturowych, a także zachowanie i rozwój ich tożsamości i dziedzictwa. Wielokulturowość nie oznacza bowiem rezygnacji z własnej kultury na rzecz innej, ani też izolacji od innych kultur. Wielokulturowość oznacza raczej otwartość na różnice i poszukiwanie wspólnych wartości i celów. Wielokulturowość nie jest też tożsama z multikulturalizmem, czyli ideologią lub doktryną polityczną, która promuje lub narzuca wielokulturowość jako model społeczny .
Wielokulturowość można rozpatrywać w różnych aspektach i wymiarach, np.:
- Wielokulturowość indywidualna – dotyczy osobistego doświadczenia i kompetencji wielokulturowej, czyli umiejętności porozumiewania się i współpracy z ludźmi o różnym pochodzeniu i kulturze. Wielokulturowość indywidualna może być wynikiem podróży, nauki języków obcych, kontaktów międzyludzkich lub własnej tożsamości kulturowej.
- Wielokulturowość społeczna – dotyczy struktury i dynamiki społeczeństwa wielokulturowego, czyli sposobu funkcjonowania i relacji między różnymi grupami kulturowymi. Wielokulturowość społeczna może być wynikiem polityki migracyjnej, uchodźczej, azylowej lub obywatelskiej państwa lub organizacji międzynarodowych.
- Wielokulturowość instytucjonalna – dotyczy systemu prawnego i politycznego państwa wielokulturowego, czyli sposobu regulowania i zarządzania różnorodnością kulturową. Wielokulturowość instytucjonalna może być wynikiem ustawodawstwa, konstytucji, sądownictwa lub administracji państwowej lub samorządowej.
- Wielokulturowość edukacyjna – dotyczy systemu edukacyjnego państwa wielokulturowego, czyli sposobu nauczania i uczenia się w warunkach różnorodności kulturowej. Wielokulturowość edukacyjna może być wynikiem programów nauczania, podręczników, metod dydaktycznych lub organizacji szkolnictwa.
Przykłady użycia słowa wielokulturowość:
- Polska jest państwem wielokulturowym z bogatą historią i tradycją.
- Współczesny świat charakteryzuje się rosnącą wielokulturowością.
- W szkole uczymy się o wielokulturowości i tolerancji.
- W pracy musimy wykazywać kompetencje wielokulturowe.
- W polityce potrzebna jest wielokulturowa perspektywa