Wykształcenie to pojęcie, które oznacza zbiór wiedzy, umiejętności i kompetencji, które osoba zdobyła w oficjalnym systemie nauczania lub samokształceniu. Wykształcenie jest poświadczane przez dokumenty, takie jak świadectwa, dyplomy czy certyfikaty, które potwierdzają ukończenie określonego poziomu lub rodzaju edukacji. Wykształcenie jest ważnym czynnikiem rozwoju osobistego, zawodowego i społecznego.
W Polsce, prawne kryteria poziomu wykształcenia określają Prawo oświatowe z 14 XII 2016 oraz Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z 20 VII 2018 r. Zgodnie z nimi wyróżnia się następujące poziomy wykształcenia:
- wykształcenie podstawowe – posiadają osoby, które ukończyły szkołę podstawową lub podstawowe studium zawodowe
- wykształcenie zasadnicze zawodowe – posiadają osoby, które ukończyły zasadniczą szkołę zawodową, szkołę zasadniczą lub inną szkołę równorzędną przed reformą w roku 2017
- wykształcenie branżowe – posiadają osoby, które ukończyły branżową szkołę I stopnia
- wykształcenie średnie branżowe – posiadają osoby, które ukończyły branżową szkołę II stopnia
- wykształcenie średnie – posiadają osoby, które ukończyły szkołę ponadpodstawową (na podbudowie 8-klasowej szkoły podstawowej) lub ukończyły szkołę ponadgimnazjalną z wyjątkiem zasadniczej szkoły zawodowej
- wykształcenie wyższe – posiadają osoby, które na studiach wyższych ( I, II lub III stopnia) uzyskały tytuł zawodowy licencjata, inżyniera, magistra lub magistra inżyniera, lub uzyskały stopień naukowy doktora.
Wykształcenie może być również klasyfikowane według rodzaju lub kierunku edukacji. Na przykład, można wyróżnić:
- wykształcenie ogólne – obejmuje wiedzę i umiejętności z różnych dziedzin nauki i kultury, niezbędne do funkcjonowania w społeczeństwie i dalszego kształcenia
- wykształcenie zawodowe – obejmuje wiedzę i umiejętności związane z konkretnym zawodem lub sektorem gospodarki, niezbędne do podjęcia pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej
- wykształcenie artystyczne – obejmuje wiedzę i umiejętności związane z tworzeniem i odbiorem dzieł sztuki w różnych dziedzinach artystycznych, takich jak muzyka, plastyka, teatr czy film
- wykształcenie specjalne – obejmuje wiedzę i umiejętności dostosowane do potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym
Wykształcenie jest procesem ciągłym i dynamicznym, który wymaga zaangażowania i motywacji zarówno ze strony nauczycieli, jak i uczniów. Wykształcenie jest również podległe zmianom i reformom, które mają na celu poprawę jakości i dostępności edukacji oraz dostosowanie jej do potrzeb rynku pracy i społeczeństwa. Wykształcenie jest jednym z podstawowych praw człowieka i kluczowym czynnikiem rozwoju społecznego i gospodarczego.